Meten is weten
Ik geloof hier sterk in. Niet omdat luisteren naar je verhaal en naar je klachten niet belangrijk is, dat blijft een beginpunt. Wellicht is het omdat ik een academische achtergrond heb, waarbij ik werd opgeleid om systematisch en onderbouwd te werk te gaan.
Om zicht te krijgen op de oorzaak van je lijden en om te bepalen welke aanpak en therapie aangewezen is, is het aangewezen om op een meer objectieve en gestandaardiseerde manier informatie te verzamelen.
Naargelang de aard van je klachten en het traject dat je al hebt afgelegd wordt bepaald welke van onderstaande meet methodes aangewezen is.
(Q)EEG
de functies van je hersenen meten
Wat is het ?
Een qEEG (quantitative Electro-encephalogram) is een digitale methode die elektrische activiteit in de vorm van hersengolven meet. Soms wordt ook gesproken over brain mapping.
Hersengolven zijn ritmische elektrische impulsen die worden gegenereerd wanneer miljoenen neuronen in je hoofd met elkaar communiceren. Hersengolven geven belangrijke informatie over het functioneren van je brein. Lang werd gedacht dat de locaties waar er (te) veel of weinig activiteit is, bepalend zijn voor problemen. Maar tegenwoordig kijken we vooral naar netwerken die vlot moeten kunnen switchen, al naargelang wat je wil doen. Bijvoorbeeld je wil ‘s morgens uitgerust wakker worden, soms heel hard nadenken en problemen oplossen, of toch wat mijmeren of dagdromen, luisteren naar een gesprek, emoties laten komen en gaan zonder overspoeld te worden, genieten van muziek, en ‘s avonds je ‘knop’ omdraaien en tot rust komen, om daarna gemakkelijk in slaap te vallen en alle slaapfasen goed te doorlopen. Al deze activiteiten vergen andere samenwerkingen in je brein, en als je flexibel kunt switchen dan heb je een goede ‘mentale flexibiliteit’. Een qEEG scan laat mogelijks afwijkende patronen zien die samenhangen met angst, impulsiviteit, emotionele ontregeling, vermoeidheid, niet in gang geraken, chaos of ‘mist’ in je hoofd, verslaving, chronische pijn, hersentrauma, etc
Wanneer is een (Q)EEG interessant ?
Om een bestaande (psychiatrische) diagnose te verfijnen.
Om de functionele impact van een hersentrauma in kaart te brengen
Om behandeling en medicatie verder uit te stippelen
Om de oorzaak van een hardnekkige klinische problematiek te achterhalen
Om helderheid te geven bij overlappende (psychiatrische) diagnoses
Concreet
Een EEG cap wordt op het hoofd geplaatst en de gaatjes (19 locaties, 1 aarding en 2 referenties) worden één voor één gevuld met een zoutoplossing met behulp van een botte naald. Je kan dan zelf ‘live’ je hersenactiviteit zien, en hoe spierspanning (vb door je kaken te klemmen) en je oogbewegingen een invloed hebben (als artefacten) op de data. We zorgen ervoor dat de elektrische activiteit zo puur mogelijk zichtbaar wordt. Dan start de eigenlijke meting, en zit je rustig 10 minuten met ogen open, en na een korte pauze opnieuw 10 minuten met gesloten ogen. Ik help je hierbij natuurlijk, zodat dit zo comfortabel mogelijk kan verlopen.
Praktisch
Een afspraak kan tot 1,5 uur duren. Op voorhand worden instructies in acht genomen om zo betrouwbaar mogelijke data te bekomen, zoals haren wassen, maar zonder afwerking met conditioner, gel etc. Tijdens de uren voorafgaand aan de consultatie geen cafeïne of nicotine. Een zo goed mogelijke nachtrust. Enkel de noodzakelijke en voorgeschreven medicatie. Etc etc
Er zal je gevraagd worden om enkele vragenlijsten in te vullen naargelang de vermoede problematiek.
Na de meting
Na het verzamelen van de data tijdens de meting moeten er verschillende stappen gezet worden waarbij de data worden geanalyseerd, visueel voorgesteld en geïnterpreteerd, en vervolgens bepaald wordt welke onderliggende hersenstructuren betrokken zijn, om uiteindelijk te resulteren in een verslag.
1. Analyse : Onmiddellijk na de meting ga ik aan de slag door de bekomen EEG data in WINEEG software nauwkeurig te bekijken, op zoek naar patronen en mogelijke afwijkingen. Dit gebeurt met het blote oog, seconde per seconde. Want op dit moment bestaat er geen betrouwbare software met artificiële intelligentie die dit proces volledig zou kunnen overnemen. De artefacten of storingen worden uit de data verwijderd aan de hand van een onafhankelijke componenten analyse (ICA). Afwijkingen worden voor het eerst in kaart gebracht, op basis van locatie, morfologie en frequentie.
2. Visuele voorstelling of mapping: Voor de 19 locaties worden spectra of grafieken geproduceerd met de sterkte (amplitude) van de verschillende hersengolven. Ik ga dan na welke kenmerken of biomarkers aanwezig zijn:
de algemene sterkte of amplitude van de hersengolven (background EEG amplitude)
de snelheid waarmee je brein informatie verwerkt (Posterior Dominant Rhythm),
de mate waarin algemeen een gevoel van ontspanning kan uitgelokt worden (Sensomotorisch Ritme)
functionele verschillen tussen de hersenhelften, die moeten aanwezig zijn, maar mogen niet te groot zijn, vooral in de frontale hersenhelften
verbanden tussen klachten (symptomen), hersen locaties en EEG activiteit kunnen hier goed gelegd worden
voor elke afwijking worden hier de exacte parameters bepaald, zoals locatie en frequentie
3. Interpretatie: op basis van alle informatie uit voorgaande stappen kan ik kijken welk zogenaamd ‘fenotype’ of neurofysiologisch profiel jouw klachten en problemen zo goed mogelijk kan verklaren. Fenotypes vormen een goede basis om te bepalen welke behandeling effectief is, zoals specifieke medicatie, gedragsinterventies en/of een neurofeedback protocol.
4. Verslag: Een gedetailleerd verslag bevat technische informatie over de procedures, een overzicht van alle vaststellingen met screenshots, brain maps, klinische verbanden, conclusies en therapeutisch advies.
Psychofysiologische arousal
de mate van stress en spanning meten
Om een indruk te krijgen van de fysiologische activiteit tijdens rust, stress en ontspanning, is het soms aangewezen om een meting van je psycho-fysiologische arousal te doen. Dat is de mate waarin je gestresseerd reageert. Sommige mensen zijn voortdurend gestresseerd zonder het te weten. We brengen jouw mind-body of lichaam-geest interactie in kaart. Dit is de link tussen emoties (stress, angst, kwaadheid, depressie), gedachten (bezorgd zijn, ‘malen’, ‘wat als…?’, ) en specifieke lichamelijke reacties (spierspanning, hartritme, hersenactiviteit, huidgeleiding, ademhaling, …).
Deze meting is te vergelijken met wanneer je huisarts je bloeddruk neemt. De meeste mensen vinden het interessant en leuk, want je krijgt ‘live’ inzicht in hoe je lichaam reageert op stress en problemen, en de mate waarin je lichaam zich daarvan kan herstellen. Vaak verklaart deze meting waarom voorheen geprobeerde technieken, zoals ademhalingsoefeningen, yoga of mindfulness niet hebben geholpen.